De volgende generatie staat aan de vooravond van de grootste vermogensoverdracht ooit. Wereldwijd dragen wij een vermogen over ter waarde van biljoenen euro’s. Volgens schattingen zal er de komende decennia wereldwijd ongeveer 83 biljoen euro van eigenaar wisselen.
Een aanzienlijk deel van dit vermogen wordt overgedragen in de vorm van bedrijven.
Eigenaren van familiebedrijven realiseren zich, dat door de opgelopen waarde en belangen, de kinderen goed moeten worden voorbereid op de bedrijfsopvolging. Maar ook immateriële waarden spelen een belangrijke rol. Dat maakt opvolgingsplanning vaak een uitdaging, waarbij ondersteuning door experts vaak noodzakelijk is.
De rol van familie en identiteit
Voor veel oprichters is een familiebedrijf meer dan een onderneming; het is een deel van hun identiteit, opgebouwd door jaren van inspanning en opoffering. Het loslaten van de leiding voelt soms als het verliezen van een deel van zichzelf, wat de opvolgingsplanning zowel emotioneel als praktisch moeilijk maakt. Deze uitdaging wordt groter wanneer opvolgers onvoldoende voorbereid zijn, niet dezelfde visie delen of als zij (nog) als ongeschikt worden gezien voor leiderschap. Familiebedrijven beginnen als ondernemingen die later door generaties heen transformeren tot familiebedrijven. Naarmate het bedrijf groeit en generaties elkaar opvolgen, kan de afstand tot de oprichters toenemen. Zonder bewuste overdracht van familie- en bedrijfswaarden en actieve betrokkenheid dreigt het verlies van de familie-identiteit binnen het bedrijf.
Misverstanden over rollen
Een veelvoorkomend misverstand is dat de volgende generatie operationele rollen moet vervullen. Terwijl opvolgers ook betrokken kunnen blijven als actieve eigenaren die zich richten op governance en visie, zonder direct het dagelijks management te voeren. Dit is een belangrijk verschil tussen familiebedrijven en beursgenoteerde ondernemingen. En maakt dat waarden en identiteit centraal kunnen blijven staan.
Balans tussen familieloyaliteit en externe expertise
Een grote uitdaging is het balanceren tussen familieloyaliteit en externe expertise. Familieleden hebben vaak een sterke emotionele band met het bedrijf, maar missen soms de vereiste vaardigheden. Ze kunnen echter professionals aantrekken die hun kennis aanvullen. Externe leidinggevenden brengen meer ervaring mee, maar delen vaak niet de langetermijnvisie van de familie.
De kracht van externe ervaring
Externe werkervaring voor opvolgers biedt hen nieuwe perspectieven en versterkt hun onafhankelijkheid. Echter, te veel nadruk op externe carrièrepaden kan ertoe leiden dat opvolgers hun interesse verliezen om terug te keren naar het familiebedrijf. Daarom is het essentieel om tijdig rollen te definiëren.
Opvolging als groeikans
De overdracht van een familiebedrijf kan niet gezien worden als een eenmalige gebeurtenis. Het is een proces dat in fasen verloopt. Van managementoverdracht naar eigendomsoverdracht, naar governance-overdracht. Het senior leiderschap moet heldere doelen stellen, zoals het behoud van de continuïteit van het bedrijf of het vinden van de juiste opvolger binnen de familie.
Opvolging biedt ook groeikansen voor de oprichters. Het gesprek moet niet draaien om afscheid nemen, maar om het creëren van nieuwe rollen, zoals het leiden van een raad van bestuur. Dit helpt om de waardevolle kennis en ervaring van de oprichters door te geven aan de volgende generatie.
Gebruik van technologie
Technologie speelt een steeds grotere rol bij opvolgingsplanning. Veel ondernemers worstelen met het ordenen van gegevens en het nemen van weloverwogen beslissingen over hun bedrijf. Technologie kan helpen bij het toegankelijk maken van cruciale informatie en het bieden van structuur aan het opvolgingsproces. De volgende generatie is vaak verder ontwikkeld op dit vlak, is beter geinformeerd en staat meer open voor het adopteren van meer datagedreven management informatie. Wat leidt tot meer bereidheid tot investeren in technologieën die de bedrijfsvoering kunnen verbeteren. Een waarde die de generaties zullen delen en waarin zij elkaar vaak makkelijk kunnen vinden.
Conclusie
De overdracht van een familiebedrijf is een complex proces dat emotionele en praktische uitdagingen met zich meebrengt. Ga daarom op tijd en structureel op zoek naar gedeelde waarden. Maar overweeg ook vroege betrokkenheid van experts, zet technologie in en besef dat maatwerkoplossingen essentieel om een succesvolle transitie te waarborgen.
Zo kunnen zowel uw bedrijf als uw familie uw nalatenschap behouden en versterken. En profiteren van nieuwe groeimogelijkheden.